Thường dùng chữa bạch đới khí hư, viêm loét tử cung, kinh nguyệt không đều, mụn nhọt lở ngứa, viêm mật vàng da, gân xương đau nhức, nâng cao huyết áp.
Bạch đồng nữ còn có tên khác là vậy trắng, mấn trắng… Là loại cây nhỏ cao, lá mọc đối, lá rộng hình trứng dài, đầu nhọn, phía cuống hình tim hay hơi phẳng, mép có răng cưa to, thô. Mặt trên màu sẫm hơn, có lông ngắn, mặt dưới nhạt màu hơn, gần như bóng, trên các đường gân hơi có lông mềm. Cuống lá dài khoảng 8cm. Khi vò nát lá có thấy mùi hôi đặc biệt của cây bạch đồng nữ. Hoa màu hồng nhạt hay trắng, có mùi thơm; hoa mọc thành hình mâm xôi gồm nhiều tán. Tràng hoa hình ống nhỏ, có 4 nhị đính trên miệng ống tràng cùng với nhuỵ vượt quá tràng hoa. Quả hạch gần dạng hình cầu. Mùa hoa nở tháng 7, 8 và quả chín tháng 9,10.
Bạch đồng nữ
Cây mọc hoang ở nhiều nơi. Bộ phận dùng làm thuốc là rễ và lá. Thu hái về khi cây đang và sắp ra hoa, sấy khô phơi âm can (phơi khô trong mát, nơi có nhiều gió không phơi ra nắng), hoặc có thể sử dụng rễ rửa sạch, phơi khô dùng dần.
Một số bài thuốc thường dùng:
Bài 1: Chữa đau bụng kinh: (do khí huyết không thông, khí bị cản trở, làm huyết ứ tắc lại gây đau bụng vùng hạ vị, thường có hiện tượng trước, trong hoặc sau lúc hành kinh): Lá bạch đồng nữ, ngải cứu, hương phụ, ích mẫu, mỗi vị 6g. Tất cả các vị rửa sạch cho vào ấm đổ nước 500ml, sắc trong nửa giờ, chia 2 - 3 lần uống trong ngày, khi uống có thể cho thêm ít đường cho dễ uống. Uống trước lúc có kinh khoảng 10 ngày, sau đó có thể uống liền từ hai - 3 tháng, giúp cho khí huyết lưu thông.
Bài 2: Rối loạn kinh nguyệt, kinh không đều, có kinh đau bụng: Lá bạch đồng nữ, hương phụ, ngải cứu, ích mẫu, mỗi vị 10 - 12g (khô). Tất cả các vị rửa sạch cho về ấm đổ nước 500ml, sắc trong nửa giờ, chia 2 - 3 lần uống trong ngày, lúc uống có thể cho thêm ít đường cho dễ uống. Uống sau lúc hết kinh độ 5 - 7 ngày. Uống liền 2 - 3 tuần lễ.
Bài 3: Chữa khí hư bạch đới (biểu hiện là khí hư có màu trắng, đôi lúc vàng, vàng xanh, có mùi hôi... kèm theo là các triệu chứng đau mỏi lưng, hông, mệt mỏi toàn thân): Bạch đồng nữ, trần bì, ích mẫu, ngải cứu, hương phụ, mỗi vị 10g. Tất cả các vị rửa sạch cho vào ấm đổ nước 500ml, sắc trong nửa giờ, chia 2-3 lần uống trong ngày, lúc uống có thể cho thêm ít đường cho dễ uống. Uống liền hai - 3 tuần sau chu kỳ kinh nguyệt. Dùng nhắc lại liệu trình thứ hai về sau kỳ kinh tháng sau.
Bài 4: Hỗ trợ điều trị lỵ thể nhẹ: Lá bạch đồng nữ non 30g, rau sam 30g, 2 thứ rửa sạch thái nhỏ luộc ăn cả cái lẫn nước. Có thể cho vị thuốc vào ấm đổ nước 500ml, sắc trong nửa giờ, chia hai - 3 lần uống trong ngày, lúc uống có thể cho thêm ít đường cho dễ uống. Uống thường xuyên 5 - 7 ngày.
Bài 5: Chữa tiểu buốt, tiểu rắt do nhiệt: Bạch đồng nữ, xích đồng nam, cỏ chỉ thiên, rễ tranh, cỏ bấc, thịt ốc bươu, mỗi thứ khoảng 20g. Sắc với một lít nước, còn lại 300ml, chia 2 lần uống khi đói. Uống từ 5 - 7 ngày.
Bác sĩ Thu Vân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét